Jaja – nie tylko do jedzenia!
Każdy z nas wie, jak wszechstronne zastosowanie mają jaja w kuchni. Kto nie jadł pysznej jajecznicy na maśle, jaj sadzonych, bądź w tzw. „koszulkach”, albo jaj na twardo, czy miękko? Jajo to jeden z najbogatszych w składniki i najbardziej popularnych produktów spożywczych. Najwięcej spożywa się oczywiście jaj kurzych. Okazuje się jednak, że ich zastosowanie jest znacznie szersze niż może się wydawać.
Zacznijmy od żółtka – to ono powstaje jako pierwsze. W jego skład wchodzi wiele składników odżywczych wzbogacających naszą dietę, ale są też takie, które odżywiają nie tylko nasze ciało od środka, ale również od zewnątrz. Żółtko jaja znalazło zastosowanie m.in. w maskach do włosów. Zawarta w żółtku lecytyna odżywia włosy i dodatkowo jest składnikiem odpowiadającym za tzw. właściwości myjące. Doskonale sprawdzi się u osób mających problemy z łupieżem, czy przetłuszczonymi włosami. Dodatkowo żółtko daje efekt wygładzenia i odżywienia dzięki zawartości składników mineralnych (m.in. żelazo, fosfor, potas) oraz witamin A, D, E, K i z grupy B. Zapobiega również łamliwości i wypadaniu włosów. Wcześniej wymienione witaminy, w połączeniu z kwasami tłuszczowymi i aminokwasami, mają także zbawienny wpływ na zdrowy wygląd skóry. Maseczka na twarz z dodatkiem żółtka sprawdzi się, więc idealnie u osób z przesuszoną i podrażnioną skórą. Sięgnąć po nią mogą też osoby z dolegliwościami takimi jak egzema lub trądzik. Wszystkie te składniki oraz fosfor, potas i luteina odpowiadają przede wszystkim za odżywienie skóry, dzięki czemu cera wygląda na świeżą i zdrową. Na koniec warto wspomnieć, że żółtko jest fantastycznym emulgatorem, dzięki czemu wiąże składniki masek tworząc jednolitą masę.
Białko również ma wiele zalet i zastosowań, więcej niż mogło by się wydawać. Można je wykorzystać jako składnik własnoręcznie zrobionego kleju. Ma właściwości lepiące, a po połączeniu z małą ilością wody i dokładnym wymieszaniu, sklei niewielkie i lekkie elementy. Kleistość białka pomoże przy oczyszczeniu twarzy z zaskórników. Wystarczy delikatnie ubijać białka jaj, które następnie nakładamy na twarz, a na to cienką chusteczkę i znów warstwę białka. Po wyschnięciu wystarczy ją delikatnie „zerwać”. Białko ma właściwości ściągające, więc nie tylko oczyści skórę, ale również zmniejszy pory. Okazuje się, że na surowo polecane jest przy podrażnieniach skóry i błon śluzowych. Jego bakteriobójcze, antywirusowe i łagodzące zdolności pomogą przy zapaleniach gardła i chrypce lub nawet małych oparzeniach słonecznych. Po nałożeniu na skórę kompresu z gazy i białka, hamuje stany zapalne. Zaleca się również natychmiastowe wypicie go, by złagodzić negatywne skutki przy zatruciach metalami ciężkimi – 0,5 litra wody wymieszać z 3-4 białkami jaj. Gęsta baza z białek pomoże także w pielęgnacji skórzanej galanterii. Lepka warstwa zbiera brud z powierzchni kanapy, czy skórzanego paska. Z kolei po dodaniu do ubitych białek (których składnikiem jest m.in.siarka, zawarta w związkach utleniających) soli stworzymy mieszankę odświeżającą dla zaśniedziałego srebra.
Skorupek nie należy traktować jako odpad, je również możemy wykorzystać. Zamiast je wyrzucać, przechowaj i zastosuj w swojej kuchni, ogrodzie, a nawet łazience. Zanim jednak to zrobisz, nie zapomnij o dokładnym ich przygotowaniu. Umyj je, a następnie sparz wrzątkiem! Skorupki są doskonałym, naturalnym źródłem wapnia. Dzięki temu idealnie sprawdzą się jako nawóz dla roślin, szczególnie tych które czują się dobrze w środowisku zasadowym lub obojętnym. Nadadzą się również do odkwaszenia gleby. Pokruszone skorupki wystarczy rozsypać na powierzchni ziemi. Podczas powolnego rozkładu będą zasilać glebę. Skorupki można również wykorzystać w ogrodzie jako środek chroniący przed ślimakami. Pokruszyć, a następnie rozsypać wokół roślin. Stworzy się w ten sposób bariera, której ślimaki nie będą w stanie pokonać. Nie można jednak zapomnieć, że nie należy ona do trwałych – powinno się ją co jakiś czas odnawiać. Ze skorupek jaj można także stworzyć naturalny środek czyszczący. Dzięki właściwościom ścierającym, idealnie zastąpią drucianą gąbkę. Pokruszone skorupki połącz z płynem i wodą, a następnie szoruj tłuste plamy, czy przypalony garnek. Stosując tą samą metodę możesz wyczyścić wazon o nieregularnych kształtach. Wystarczy wlać zrobiony wcześniej preparat do wazonu i potrząsać. Usuniesz w ten sposób zanieczyszczenia do których nie będziesz w stanie dosięgnąć za pomocą zwykłej gąbki. Oprócz właściwości czyszczących, skorupki mogą posłużyć również jako wybielacz. Lniany woreczek wypełnij pokruszonymi skorupkami i dołącz do prania. Dzięki tej metodzie, twoje ubrania odzyskają biały kolor. Wapń jest ważnym składnikiem budulcowym w każdym organizmie ludzkim i zwierzęcym. Należy zapobiegać jego niedoborom w celu uniknięcia poważnych problemów z kośćcem. Często reklamowane są preparaty zawierające syntetyczny węglan wapnia, ale okazuje się, że lepszym sposobem na uzupełnienie tego pierwiastka jest spożywanie właśnie skorupek jaj. Wapń wchodzący w ich skład jest dużo bardziej przyswajalny przez organizm. Duża zawartość strontu też ma znaczenie, ze względu na posiadane właściwości pobudzające pracę osteoblastów (komórek odpowiadających za tworzenie kości), a hamujące osteoklasty – czyli komórki o zdolności niszczenia kości. Przed spożyciem, przygotowane wcześniej skorupki, należy poddać temperaturze około 100°C przez parę minut. Następnie wystarczy je zmielić i dodawać łyżeczkę (zawiera 800-1000 mg Ca) raz dziennie do posiłku.
Warto, więc korzystać z daru natury, jakim jest jajo. Wiele zastosowań sprawia, że staje się ono jednym z najbardziej wartościowych produktów, z jakimi przyszło nam się spotkać.
Autorki:
Patrycja Ciborowska i Anna Zalewska
KNHZG
Sekcja Hodowców Drobiu
literatura dostępna u Autorek
W dniu 11.06.2021r. odbyła się w Szczecinie (w trybie on-line przy zastosowaniu MS Teams) konferencja naukowa pt. „Środowisko a zdrowie i dobrostan ludzi i zwierząt” zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Parazytologiczne, oddział szczeciński oraz Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Na Konferencji referaty wygłosili: inż. Jakub Urban – „Ptaszyniec kurzy (Dermanyssus gallinae) – niby mały, a jednak duży” oraz inż. Patrycja Ciborowska i inż. Anna Zalewska – „Jakość cytologiczna jako determinant poziomu immunostymulujących składników siary”. Wszyscy są studentami studiów IIo na kierunku Zootechnika. Nagrodę III stopnia w konkursie posterów otrzymał mgr Damian Bień, doktorant z Katedry Hodowli Zwierząt za pracę pt. „Wpływ dodatku Se w diecie kurcząt na wyniki produkcyjne, zdrowie i jakość produktów”. Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów.
