Prof. dr hab. Józef Karaś 1932-2024
Prof. dr hab. Józef Karaś
Józef Karaś urodził się 6 marca 1932 r. w Łobzowie (woj. krakowskie) w rodzinie chłopskiej. Tam też ukończył szkołę podstawową i spędził lata młodości do 1948 r. W latach 1949-1953 uczęszczał do Technikum Ochrony Roślin w Cieszynie. Studia wyższe odbył w latach 1953-1959 na Wydziale Rolniczym w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie w 1957 r. uzyskał stopień inżyniera agronomii, a w 1959 r. stopień magistra w zakresie chemii rolnej i gleboznawstwa. Pracę zawodową rozpoczął w grudniu 1958 r. na Wydziale Zootechnicznym w Katedrze Zoohigieny, a od października 1964 r. w Katedrze Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej, gdzie pracował do emerytury (do 2002 r.). W 1964 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk rolniczych, w 1972 r. stopień naukowy doktora habilitowanego nauk rolniczych, nadamy Mu przez Radę Wydziału Zootechnicznego SGGW. W 1980 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.
Działalność dydaktyczna
Józef Karaś, rozpoczął pracę dydaktyczną w 1959 r. i kontynuował ją do 2002 r. w SGGW w Warszawie i częściowo za granicą. W latach 1959-1985 i 1994-2002 prowadził zajęcia praktyczne, seminaria i wykłady w zakresie zoohigieny oraz żywienia zwierząt i paszoznawstwa na wydziałach: Zootechnicznym, Weterynaryjnym, Rolniczym i Ekonomiczno-Rolniczym. Jako pierwszy profesor Polak, w latach 1985-1988 prowadził wykłady, seminaria i zajęcia praktyczne z przedmiotu żywienie zwierząt i dietetyka (w jęz. angielskim) na Wydziale Weterynaryjnym w Kabulskim Uniwersytecie. W latach 1992-1994, będąc w Quecie (Pakistan), szkolił pracowników projektu z zakresu żywienia bydła, owiec i drobiu oraz analityki laboratoryjnej stosowanej przy ocenie pasz. Pod Jego kierunkiem wykonano 57 prac magisterskich (w tym 6 za granicą). Był promotorem 6 przewodów doktorskich, autorem lub współautorem 18 podręczników, skryptów dla studentów i terenowej służby rolnej, w tym jednego w języku perskim (dari – Afganistan) i jednego w języku urdu (Pakistan) oraz innych opracowań dydaktycznych.
Działalność Naukowa
W początkowym okresie badań naukowych zajmował się zagadnieniami gleboznawczymi i nawożeniem roślin, oceną wartości nawozowej osadów i wód pościekowych z rzeki Neru i ich wykorzystaniem w nawożeniu roślin okopowych. Prowadził badania w zakresie zoohigieny, które dotyczyły oceny warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniach inwentarskich oraz uczestniczył w badaniach nad oceną sanitarną wybiegów i okólników przeznaczonych dla zwierząt gospodarskich.
W kolejnym etapie badań zajmował się zagadnieniami dotyczącymi składu mineralnego pasz oraz wpływem stosowania różnych mieszanek mineralnych na wyniki opasu młodego bydła, czego efektem było wiele publikacji naukowych i „Tabele składu mineralnego pasz”, które miały duże znaczenie praktyczne jako pierwsze opracowanie oparte na badaniach składu mineralnego pasz z różnych rejonów Polski. Dane wykorzystane w „Tabelach” częściowo pochodziły z analiz wykonanych w ramach stażu Pan Profesora w Stanach Zjednoczonych. Przez wiele następnych lat prowadził badania związane z opasem młodego bydła (jałówek i buhajków) żywionego porostem pastwiskowym uzupełnianym paszami węglowodanowymi. Profesor kierował także badaniami związanymi z opracowaniem mieszanek pełnodawkowych dla bydła opasowego z wykorzystaniem suszu z całych roślin kukurydzy, z dużym udziałem suszu z traw, a także koncentratów mineralno-mocznikowych i mineralnych oraz ocenę wartości pokarmowej porostu pastwiskowego i dodatków węglowodanowych. Kilka kolejnych prac dotyczyło oceny jakości pasz i żywienia zwierząt w gospodarstwach indywidualnych w wybranych rejonach naszego kraju i oceny składu chemicznego śrut poekstrakcyjnych.
Profesor, będąc za granicą, oprócz obowiązków organizacyjnych związanych z kierownictwem projektów (FAO, UNDP), prowadził badania dotyczące żywienia miejscowych ras owiec i bydła. W Kabulskim Uniwersytecie kierował badaniami nad stosowaniem mocznika w żywieniu owiec (ocena koncentracjęi N-NH3 w płynie żwacza na przetokowanych przez Niego zwierzętach, które były żywione różnymi zestawami miejscowych pasz). W Instytucie Weterynarii w Quecie prowadził badania nad opasem młodego bydła oraz stosowaniem mocznikowanej melasy i lizawek solnych w żywieniu owiec. Warto wspomnieć, że Profesor w trakcie rocznego stażu w USA (1967-68), zajmował się przez dłuższy czas badaniami strawnościowo-bilansowymi na owcach żywionych różnymi koncentratami z dodatkiem związków azotowych niebiałkowych. W latach dziewięćdziesiątych XX w. brał udział w badaniach związanych z wpływem żywienia krów na skład mleka oraz kierował eksperymentami strawnościowo-bilansowymi prowadzonymi na owcach w celu określenia wpływu stosowania biopreparatów na jakość kiszonek sporządzanych z zielonek, a także z młóta browarnianego.
Działalność organizacyjna
Prof. dr hab. Józef Karaś, w początkowym okresie pracy w Katedrze Zoohigieny (1958-1964) zorganizował od podstaw laboratorium z pełnym wyposażeniem do wykonywania analizy podstawowej pasz. Po przejściu do Katedry Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej (1964-2002) Profesor był inicjatorem starań o rozbudowę bazy doświadczalnej Katedry w Rolniczym Zakładzie Doświadczalny SGGW w Chylicach oraz poszerzenie działalności analitycznej laboratorium Katedry przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. W czasie pełnienia funkcji kierownika Katedry jednostka miała znaczące osiągnięcia w zakresie dorobku publikacyjnego i dydaktycznego rozwoju kadry.
Prof. dr hab. J. Karaś całe swoje życie zawodowe poświęcił pracy w SGGW, a jedynie 5 lat pracował za granicą w Uniwersytecie Kabulskim i Instytucie Weterynarii w Pakistanie zajmując się żywieniem zwierząt i gospodarki paszowej. Ogólny dorobek Profesora wynosi 180 pozycji w tym 18 opracowań dydaktycznych, 70 oryginalnych prac twórczych, 16 prac popularno-naukowych i popularnych, 40 referatów i doniesień, 27 ekspertyz i 9 opracowań historycznych Katedry, życiorysów i wspomnień. Profesor był wielokrotnie nagradzany przez JM Rektora SGGW (17 nagród) oraz otrzymał 3 Nagrody Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Ponadto w latach 1976-2002 za pracę w Uczelni i poza nią otrzymał wiele wyróżnień między innymi: Złota Odznaka Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Rolnictwa, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złota Odznaka „ Za zasługi dla SGGW”, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Odznaka honorowa „Zasłużony dla Rolnictwa”, Medal Komisji Edukacji Narodowej
Łozicki A. – na podstawie opracowania pod redakcją Dymnicka M., Sawosz E., Kulisiewicz J., pt: „Profesor dr hab. Józef Karaś, 45 lat pracy dydaktycznej, naukowej i organizacyjnej”, Wydawnictwo SGGW. ISBN 83-7244-547-8.
Prof. dr hab. Józef Karaś zmarł w dniu 4.04.2024 r. , uroczystości pogrzebowe odbyły się w dniu 11.04.2024 r. w kościele pw. Św. Anny na warszawskim Wilanowie.
