Metody zwalczania inwazyjnych gatunków obcych
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska opublikowała kompendia zwalczania inwazyjnych gatunków obcych żółwi i raków. Opracowania te zawierają instrukcje dla samorządów lokalnych jak podejmować działania w przypadku stwierdzenia obecności takich gatunków na terenach, którymi zarządzają. Opisano w nich m.in. sposoby identyfikacji poszczególnych gatunków, metody przeprowadzania ich odłowu, postępowanie z odłowionymi osobnikami, a także gatunkami niedocelowymi – np. inwazyjnymi gatunkami obcymi ryb. Zawarto także informacje jak uzyskiwać poszczególne zgody i zezwolenia na prowadzenie odłowów.
Współautorem każdego z kompendiów jest pracownik Instytutu Nauk o Zwierzętach Pan mgr inż. Rafał Maciaszek z Katedry Genetyki i Ochrony Zwierząt, którego zdaniem materiały te bardzo pozytywnie wpłyną na ochronę przyrody w Polsce. W praktyce, kompendia nie tylko pozwolą na prowadzenie eliminacji, kontroli czy izolacji populacji inwazyjnych gatunków obcych, za których obecność w środowisku odpowiada człowiek, ale także pomogą w zapobieganiu narastania problemu. Należy zaznaczyć, że takie gatunki jak rak luizjański, rak marmurkowy, żółw ozdobny czy żółw ostrogrzbiety to zwierzęta ozdobne, które są ujęte w wykazach IGO objętych zakazami w przetrzymywaniu, hodowli czy oferowaniu do sprzedaży, znalazły się w nich tylko dlatego, że były porzucane w środowisku przyrodniczym przez nieodpowiedzialnych opiekunów. Ich obecność w obcym im otoczeniu jest często ignorowana przez obserwatorów, ale wraz z upływem czasu akceptowana i zamieniana w lokalną atrakcje, co jednak sprzyja ich porzucaniu przez kolejne osoby. Doskonale obrazują to wyniki prac, które pozwoliły na opracowanie kompendiów. Pan mgr inż. R. Maciaszek koordynował odłowy kilkudziesięciu żółwi w Warszawie oraz Konstancinie-Jeziornie, których z pewnością nie uwolniła jedna osoba. Wszystkie gady zostały przewiezione do przeznaczonych dla nich azyli, w których pod okiem specjalistów spędzą resztę życia. Obie prace są ogromnym wsparciem dla ochrony rodzimej przyrody, wspomagają także osoby, które podjęły się obowiązku opieki nad zwierzętami.
W przypadku zaobserwowania inwazyjnych gatunków obcych raków i żółwi nie można przejść obojętnie. Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy o gatunkach obcych należy zgłosić swoją obserwację do władz lokalnego samorządu. W zgłoszeniu należy zawrzeć: nazwę gatunku, liczbę obserwowanych osobników, datę i lokalizację, a także fotografię umożliwiającą identyfikację gatunku. W ten sposób zgłaszać należy wszelkie obserwacje gatunków umieszczonych w wykazach inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski i Unii.
Kompendia dostępne są pod adresem: https://projekty.gdos.gov.pl/kompendia-zwalczania-wybranych-inwazyjnych-gatunkow-obcych